Theo Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, năm 2024 người dân Việt Nam thiệt hại 18.900 tỷ đồng vì lừa đảo trực tuyến – cứ 220 người dùng smartphone có 1 người là nạn nhân. Chỉ trong quý 1/2024, đã có 29.251 báo cáo lừa đảo trên mạng được ghi nhận – con số này không chỉ là thống kê mà còn là tiếng chuông cảnh báo cho toàn bộ cộng đồng sinh viên Việt Nam.
Tại sao sinh viên lại là “mồi ngon” của lừa đảo trên mạng?
Theo phân tích từ Cục An toàn thông tin, sinh viên hiện tại sở hữu 3 đặc điểm khiến họ trở thành mục tiêu lý tưởng:
Thứ nhất: Nhu cầu tài chính cao nhưng nguồn thu nhập hạn chế
Thứ hai: Tiếp xúc nhiều với công nghệ nhưng thiếu kỹ năng nhận diện lừa đảo mạng
Thứ ba: Tâm lý tin tưởng và ít nghi ngờ khi gặp “cơ hội tốt”
Đặc biệt, với sự bùng nổ của mạng xã hội và các ứng dụng tài chính số, lừa đảo mạng đang tiến hóa với những thủ đoạn ngày càng tinh vi và khó nhận biết.
Thủ đoạn #1: “Vay tiền Online siêu tốc” – Bẫy lừa đảo trên mạng phổ biến nhất
🚨 Kịch bản lừa đảo mạng điển hình:
Bước 1: Quảng cáo “vay tiền không thế chấp, giải ngân trong 5 phút” tràn ngập Facebook, TikTok
Bước 2: Website/app có giao diện chuyên nghiệp, logo giống ngân hàng thật
Bước 3: Yêu cầu điền đầy đủ thông tin cá nhân + CCCD
Bước 4: Thông báo “hồ sơ được duyệt” và yêu cầu chuyển phí:
- Phí hồ sơ: 500.000đ
- Phí bảo hiểm: 1.000.000đ
- Phí chứng minh năng lực: 2.000.000đ
Bước 5: Liên tục báo “lỗi hệ thống” và đòi thêm tiền
Lừa đảo trên mạng đang ngày càng phổ biến
💡 Dấu hiệu nhận biết lừa đảo mạng loại này:
✅ Kiểm tra ngay: Công ty có trong danh sách được cấp phép của Ngân hàng Nhà nước?
✅ Nghi ngờ khi: Yêu cầu chuyển tiền trước khi giải ngân
✅ Báo động đỏ: Lãi suất quá thấp (dưới 1%/tháng) hoặc không thế chấp với số tiền lớn
Thủ đoạn #2: “Kiếm tiền Online tại nhà”
🎯 Chiến thuật tâm lý trong lừa đảo trên mạng:
Giai đoạn “Tạo niềm tin”:
- Mời vào group Telegram/Zalo có hàng nghìn thành viên
- Liên tục đăng ảnh chứng minh thu nhập “khủng”
- Trả thật 50.000-100.000đ cho nhiệm vụ đầu tiên
Giai đoạn “Móc túi”:
- Yêu cầu “nạp vốn” để nhận nhiệm vụ lớn hơn
- Tạo cảm giác “đã đầu tư thì phải tiếp tục”
- Khi muốn rút tiền → “Tài khoản bị khóa, cần nạp thêm để mở”
📱 Các hình thức lừa đảo mạng phổ biến:
- Like/Share TikTok: 10.000đ/video
- Đánh giá sản phẩm: 50.000đ/review
- Chơi game kiếm tiền: Thưởng theo level
- Đầu tư forex/coin: Lợi nhuận 10-30%/ngày
Thủ đoạn #3: “Chuyển nhầm tiền” – Lừa đảo trên mạng khai thác lòng tốt
🔄 Quy trình lừa đảo mạng tinh xảo:
- Chuyển nhầm 500.000đ vào tài khoản sinh viên
- Gọi điện giả danh chủ tài khoản, nói: “Em ơi, chú chuyển nhầm tiền”
- Đưa lý do: “Tài khoản chú bị khóa, em chuyển giúp chú vào số này nhé”
- Kết quả: Sinh viên mất tiền + bị chủ tài khoản thật kiện
Lừa đảo mạng qua tin nhắn
🆕 Biến thể mới của lừa đảo mạng:
- Giả danh ngân hàng: Gửi SMS/email yêu cầu xác nhận OTP
- Website giả mạo: Giao diện y hệt ngân hàng thật
- SIM ghép: Sử dụng số điện thoại giống nhân viên ngân hàng
🛡️ 7 Nguyên tắc vàng chống lừa đảo qua mạng Cho Sinh Viên
Nguyên Tắc “3 KHÔNG”:
- KHÔNG chuyển tiền trước khi nhận được hàng/dịch vụ
- KHÔNG cung cấp OTP, mật khẩu ngân hàng cho ai
- KHÔNG tin vào lời hứa lợi nhuận quá cao
Nguyên Tắc “4 PHẢI”:
- PHẢI kiểm tra pháp lý của công ty/tổ chức
- PHẢI hỏi ý kiến người thân/bạn bè khi nghi ngờ
- PHẢI chụp ảnh, lưu bằng chứng khi giao dịch
- PHẢI báo cơ quan chức năng ngay khi bị lừa
🚨 Hành động khẩn cấp khi nghi ngờ bị lừa đảo mạng
Trong vòng 30 phút đầu:
- Gọi hotline ngân hàng để khóa tài khoản
- Chụp ảnh toàn bộ tin nhắn, giao dịch
- Ghi lại số điện thoại, tài khoản ngân hàng của kẻ lừa đảo
Trong 24h tiếp theo:
- Trình báo Công an phường/xã gần nhất
- Liên hệ hotline 113 hoặc trang web công an điện tử
- Thông báo cho bạn bè để tránh bị lừa tương tự
Lời khuyên từ chuyên gia: “Nghi ngờ là sống còn”
“Trong thời đại số, sự cảnh giác không phải là hoang tưởng mà là kỹ năng sống còn. Hãy nhớ: Cơ hội quá tốt thường ẩn chứa rủi ro quá lớn” – Thượng tá Nguyễn Văn An, Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin.
Lừa đảo mạng không chỉ lấy đi tiền bạc mà còn phá hủy niềm tin, ảnh hưởng đến tâm lý và học tập của sinh viên. Việc trang bị kiến thức phòng chống lừa đảo mạng không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giúp bảo vệ cả cộng đồng.
📞 Đường dây nóng hỗ trợ:
- Công an TP.HCM: 0693.888.999
- Ngân hàng Nhà nước: 1900.9247
- Cục An toàn thông tin: 0243.7741.616
Hãy chia sẻ bài viết này để cùng nhau chống lại lừa đảo mạng!
